Vai trò của một hậu vệ biên đã phát triển không ngừng trong bóng đá hiện đại, nhưng ít ai để ý đến sự trỗi dậy mạnh mẽ của vị trí tiền vệ cánh. Các trung phong cắm cổ điển đang dần trở thành quá khứ, phần lớn là do ngày càng nhiều huấn luyện viên đang đặt niềm tin vào những cầu thủ chạy cánh để tìm kiếm cảm hứng, cả trong việc ghi bàn lẫn kiến tạo.
Tiền vệ cánh truyền thống thường giữ biên, qua người và tung ra những đường tạt bóng sắc bén cho đồng đội. Tuy nhiên, những “winger” thế hệ mới lại thường xuyên cắt vào trung lộ, tạo ra tác động trực tiếp lên bảng tỷ số. Dù vai trò của họ vẫn tiếp tục thay đổi, một điều chắc chắn là lịch sử 33 năm của Premier League đã chứng kiến vô số những cầu thủ chạy cánh xuất chúng. Thay vì tự mình xếp hạng 20 cái tên xuất sắc nhất, chúng tôi đã nhờ đến Trí tuệ nhân tạo (AI) để đưa ra danh sách những tiền vệ cánh hàng đầu trong lịch sử giải đấu cao nhất nước Anh kể từ khi đổi tên thành Premier League vào năm 1992 – đi kèm với những lý giải chi tiết cho từng lựa chọn.
20. Phil Foden
Các CLB Premier League: Manchester City
Phil Foden dứt điểm bằng chân trái trong màu áo Manchester City
AI nhận định: “Sự đa năng của Foden – thường xuyên di chuyển từ cánh vào trong – đã đóng vai trò then chốt trong sự thống trị gần đây của Man City. Tuổi trẻ và tiềm năng đã giúp anh ấy lọt vào top 20.”
Với 61 bàn thắng và 28 pha kiến tạo sau 192 lần ra sân, những thành tích đã mang về cho cầu thủ 25 tuổi này sáu chức vô địch Premier League, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và một giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm, không khó để hiểu tại sao Phil Foden lại được xếp vào hàng những ngôi sao chạy cánh hàng đầu lịch sử giải đấu. Một số người có thể ngạc nhiên khi thấy anh ấy đứng ở vị trí thấp như 20, nhưng những khó khăn của anh khi đồng đội không đạt phong độ cao, cùng với màn trình diễn chưa thực sự ổn định trong màu áo đội tuyển Anh, cho thấy Foden chưa phải lúc nào cũng duy trì được tầm ảnh hưởng nhất quán như những gì một số cổ động viên Manchester City vẫn thường ca ngợi.
19. Damien Duff
Các CLB Premier League: Blackburn Rovers, Chelsea, Newcastle & Fulham
Damien Duff đang ăn mừng bàn thắng trong màu áo Chelsea
AI nhận định: “Tốc độ và sự cần mẫn của Duff là chìa khóa giúp Chelsea vô địch các năm 2004-06. Sự ổn định của anh ấy qua nhiều câu lạc bộ đã giúp anh có một vị trí.”
Damien Duff xứng đáng được công nhận là một trong những tiền vệ cánh vĩ đại nhất Premier League nhờ sự ổn định, tinh thần làm việc không ngừng nghỉ và khả năng tỏa sáng ở những sân khấu lớn. Tại Blackburn Rovers, anh là nhân tố quan trọng trong chức vô địch League Cup của đội bóng, với những pha đi bóng trực diện và khả năng sáng tạo đã hành hạ các hậu vệ đối phương. Là một bản hợp đồng then chốt và mang tính “dự báo tương lai” cho Chelsea dưới thời Roman Abramovich, Duff đóng vai trò trụ cột trong hai chức vô địch liên tiếp của Jose Mourinho, tạo thành bộ đôi cánh đầy nguy hiểm cùng Arjen Robben. Được ban cho sự cân bằng, tốc độ và trí thông minh, anh có thể dễ dàng vượt qua đối thủ hoặc cắt vào trong để tạo khoảng trống, dù tên tuổi của anh không thường xuyên được nhắc đến rực rỡ như các đồng nghiệp trong danh sách này.
18. John Barnes
Các CLB Premier League: Liverpool, Charlton Athletic & Newcastle
John Barnes trong màu áo Liverpool với pha bóng kỹ thuật
AI nhận định: “Thời đỉnh cao của Barnes là trước Premier League, nhưng kỹ năng và tầm nhìn của anh ấy tại Liverpool vẫn rực sáng vào đầu thập niên 1990, dù số lượng danh hiệu hạn chế đã khiến anh bị xếp thấp hơn.”
Được mệnh danh là “Cầu thủ của thập niên 80” tại Anh, việc John Barnes vẫn lọt vào danh sách những người vĩ đại nhất của một kỷ nguyên mà anh ấy hiếm khi thi đấu đã nói lên rất nhiều về đẳng cấp của huyền thoại Liverpool này trong sự nghiệp. Jamie Carragher từng gọi anh là tiền đạo dứt điểm tốt nhất mà anh từng thi đấu cùng, mặc dù cũng chia sẻ sân cỏ với những Michael Owen và Fernando Torres. Hơn nữa, khả năng lướt qua các hậu vệ như không tồn tại, kết hợp với nhãn quan săn bàn sắc bén, đã biến anh thành một trong những tiền đạo đáng sợ nhất bóng đá Anh và có lẽ là cầu thủ rê dắt bóng vĩ đại nhất mà đất nước này từng sản sinh.
17. Harry Kewell
Các CLB Premier League: Leeds United & Liverpool
Harry Kewell với mái tóc dài tung bay trong màu áo Leeds United
AI nhận định: “Tài năng của Kewell tại Leeds đã biến anh thành một ngôi sao, dù chấn thương đã kìm hãm tiềm năng của anh. Chức vô địch Champions League 2005 của anh ấy đã tăng thêm trọng lượng.”
Với danh hiệu Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA trong mùa giải 1999/2000, Kewell đã ghi 10 bàn thắng và cung cấp 12 pha kiến tạo sau 34 lần ra sân cho Leeds United, giúp đội bóng của David O’Leary cán đích ở vị trí thứ ba và giành vé dự Champions League. Theo nhiều cách, anh là hình mẫu tiền đạo cánh hiện đại trước khi định nghĩa này được viết ra. Thật không may, chấn thương đã đeo bám cầu thủ người Úc trong suốt thời gian anh ở Anfield, nhưng anh vẫn rất xuất sắc khi khỏe mạnh. “Phù thủy xứ Oz” đã trải qua năm mùa giải trong màu áo đỏ từ năm 2003 đến 2008, nơi anh làm kinh ngạc Kop với những cú sút đẹp mắt từ ngoài vòng cấm. Tuy nhiên, chỉ với 16 bàn thắng sau 139 lần ra sân, anh bị giới hạn ở vị trí của mình trong danh sách này.
16. Arjen Robben
Các CLB Premier League: Chelsea
Arjen Robben ăn mừng bàn thắng trong màu áo Chelsea
AI nhận định: “Dù dính chấn thương, tốc độ và khả năng dứt điểm của Robben vẫn rất bùng nổ trong giai đoạn Chelsea thống trị giữa thập niên 2000. Thời gian ngắn ngủi của anh ấy đã giới hạn anh ở vị trí 16.”
Arjen Robben có thể chỉ dành ba mùa giải tại Premier League, nhưng tầm ảnh hưởng của anh là không thể phủ nhận. Được Chelsea ký hợp đồng từ PSV vào năm 2004, tiền vệ cánh người Hà Lan nhanh chóng trở thành nền tảng của đội hình vĩ đại đầu tiên của Mourinho. Bất chấp những rào cản từ chấn thương, Robben đã ghi 15 bàn và 11 kiến tạo sau 67 lần ra sân ở giải đấu, giúp Chelsea giành hai chức vô địch Premier League liên tiếp vào các mùa 2004/05 và 2005/06, bao gồm cả chiến dịch phá kỷ lục với 95 điểm. Nổi tiếng với tốc độ chớp nhoáng, trọng tâm thấp và pha xử lý đặc trưng là cắt vào trong bằng chân trái, anh gần như không thể cản phá khi hoàn toàn khỏe mạnh, ngay cả khi các hậu vệ có thể đoán được bước đi tiếp theo của anh. Khả năng kéo giãn hàng phòng ngự, kiếm phạt đền và thực hiện những đóng góp mang tính quyết định của Robben đã mang lại cho Chelsea một lợi thế sắc bén, biến họ thành những nhà vô địch hàng loạt.
15. Raheem Sterling
Các CLB Premier League: Liverpool, Manchester City, Chelsea & Arsenal
Raheem Sterling ăn mừng bàn thắng trong màu áo Manchester City
AI nhận định: “Sự phát triển của Sterling dưới thời Guardiola đã biến anh thành một tiền vệ cánh sung mãn, với ba chức vô địch Premier League. Tính linh hoạt của anh ấy đã thúc đẩy thứ hạng của anh.”
Trong sự nghiệp Premier League của mình cho đến nay, Sterling đã ghi 123 bàn thắng và cung cấp 65 pha kiến tạo sau 396 lần ra sân, đưa anh vào hàng ngũ những cầu thủ chạy cánh ghi bàn và kiến tạo nhiều nhất giải đấu. Tại Man City, anh đã ghi hơn 10 bàn trong năm mùa giải liên tiếp, bao gồm kỷ lục cá nhân 20 bàn ở Premier League mùa 2019/20. Khả năng di chuyển thông minh, khéo léo cắt vào khu vực trung lộ và bản năng xuất hiện đúng lúc ở cột xa đã biến anh thành một mối đe dọa không ngừng. Sterling cũng giành được bốn chức vô địch Premier League, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và ba lần lọt vào Đội hình tiêu biểu của năm, củng cố di sản của anh tại quê nhà. Kể từ khi gia nhập Chelsea vào năm 2022, anh đã kém hiệu quả hơn đáng kể, làm suy yếu cơ hội vươn lên cao hơn trong bảng xếp hạng. Khi nói đến các cơ hội lớn, anh chỉ chuyển hóa thành công 44,3% – đưa anh vào nhóm cuối cùng của các cầu thủ trong hạng mục đó.
14. Leroy Sane
Các CLB Premier League: Manchester City
Leroy Sane với tốc độ bứt phá trên sân cỏ
AI nhận định: “Tốc độ chớp nhoáng và tài năng bằng chân trái của Sane đã tỏa sáng trong mùa giải 2017-18 lịch sử của Man City. Thời gian thi đấu ngắn nhưng đầy thống trị của anh ấy đã mang lại cho anh một vị trí.”
Thời gian của Leroy Sane ở Premier League có thể ngắn hơn Sterling, nhưng tầm ảnh hưởng của anh thường quyết định hơn, và tên tuổi của anh chắc chắn được nhắc đến nhiều hơn tại Sân vận động Etihad những ngày này. Gia nhập Man City vào năm 2016, tuyển thủ Đức nhanh chóng trở thành nhân tố chủ chốt trong đội hình phá kỷ lục của Pep Guardiola mùa 2017/18, đóng góp 10 bàn thắng và 15 kiến tạo khi Man City đạt 100 điểm. Anh tiếp tục với 10 bàn và 10 kiến tạo ở mùa giải tiếp theo, giúp The Citizens giành hai chức vô địch liên tiếp. Anh cũng được vinh danh là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA vào mùa 2017/18, và một số bàn thắng của anh – bao gồm pha lập công vào lưới Liverpool năm 2019 – sẽ được nhớ mãi, ngay cả khi thành công của câu lạc bộ anh thường được gán cho những cầu thủ như Sergio Aguero và Kevin De Bruyne.
13. David Ginola
Các CLB Premier League: Newcastle, Tottenham, Everton & Aston Villa
David Ginola trong chiếc áo số 14 của Tottenham Hotspur, đang biểu diễn kỹ thuật cá nhân
AI nhận định: “Tài năng và những bàn thắng từ xa của Ginola đã giúp anh giành giải Cầu thủ xuất sắc nhất PFA năm 1999. Phong cách của anh ấy đã mang lại sự phấn khích cho giải đấu.”
David Ginola được coi là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất Premier League từng giành được danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất, mặc dù việc lựa chọn câu lạc bộ của anh có lẽ đã phần nào gợi ý lý do tại sao. Cầu thủ người Pháp sở hữu những pha chạm bóng tinh tế và đã khiến nhiều hậu vệ giỏi phải “xoay như chong chóng” trong những ngày anh còn khoác áo Newcastle United và Tottenham. Anh thường sử dụng khả năng rê dắt xuất sắc của mình để vượt qua hai hoặc ba cầu thủ trước khi cứa lòng bóng vào góc xa từ rìa vòng cấm. Mặc dù Ginola không có những con số thống kê ấn tượng, cũng không có chức vô địch Premier League, nhưng anh đã tạo ra những khoảnh khắc cá nhân tuyệt vời trong những năm tháng đỉnh cao ở giải đấu hàng đầu. Thậm chí, vào năm 1999, huyền thoại Johan Cruyff còn tuyên bố Ginola là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.
12. Freddie Ljungberg
Các CLB Premier League: Arsenal & West Ham
Freddie Ljungberg ăn mừng chiến thắng sau trận chung kết FA Cup 2005 trong màu áo Arsenal
AI nhận định: “Những pha chạy chỗ thông minh và các bàn thắng quan trọng trong các trận đấu lớn, đặc biệt là trong cú đúp năm 2002, đã giúp Ljungberg trở nên quan trọng đối với thành công của Arsenal.”
Freddie Ljungberg là một trụ cột của Premier League, thi đấu từ năm 1998 đến 2008, với tất cả trừ một trong 11 mùa giải của anh ở giải đấu hàng đầu nước Anh là trong màu áo Arsenal, nơi anh trở thành một trong những cầu thủ vĩ đại nhất của câu lạc bộ. Vụ chuyển nhượng của anh đến bắc London vào thời điểm đó được coi là khá mạo hiểm đối với Pháo thủ vì anh không có kinh nghiệm thi đấu đỉnh cao trước đó, khi chuyển đến từ câu lạc bộ Halmstad của Thụy Điển. Tuy nhiên, không mất nhiều thời gian để tiền vệ cánh này bắt nhịp. Được coi là một trong những bản hợp đồng “hời” nhất trong lịch sử Premier League, Ljungberg kết thúc sự nghiệp ở giải đấu với 77 đóng góp vào bàn thắng sau 241 lần ra sân, giúp Arsenal giành hai chức vô địch, bao gồm cả mùa giải “Bất bại” nổi tiếng, đồng thời anh cũng là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải 2001/02.
11. Marc Overmars
Các CLB Premier League: Arsenal
Marc Overmars ăn mừng đầy phấn khích trong màu áo Arsenal
AI nhận định: “Tốc độ và khả năng đi bóng trực diện bằng cả hai chân của Overmars là chìa khóa trong cú đúp của Arsenal mùa 1997-98. Thời gian ngắn ngủi nhưng đầy ảnh hưởng của anh ấy đã thay đổi kỳ vọng về các tiền vệ cánh.”
Từ một huyền thoại Arsenal này đến một huyền thoại khác, khả năng sử dụng cả hai chân của Marc Overmars đã biến anh thành cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi hậu vệ tại Highbury. Phẩm chất thuận cả hai chân của anh có nghĩa là anh luôn đi trước đối thủ một bước, với các đối thủ không bao giờ chắc chắn liệu anh sẽ sút, chuyền, tạt bóng hay lướt qua họ bằng một pha giả vờ. Mặc dù chỉ dành ba năm với Pháo thủ, Overmars đã để lại ấn tượng sâu sắc, ghi 25 bàn và 27 kiến tạo sau 100 lần ra sân. Khoảnh khắc đáng nhớ nhất của anh đến trong chiến dịch 1997/98, khi tốc độ và tài năng của anh đã đóng vai trò then chốt giúp Arsenal giành chức vô địch giải đấu đầu tiên kể từ năm 1999.
Bạn nghĩ sao về danh sách này và liệu có cầu thủ chạy cánh nào bạn cho rằng xứng đáng có vị trí cao hơn, hoặc bị bỏ quên? Hãy để lại bình luận phía dưới!
