Đối với bất kỳ người hâm mộ bóng đá Anh nào, năm 1966 luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim. Đó là năm duy nhất cho đến nay Tam Sư bước lên đỉnh thế giới. Đội Tuyển Anh Và Hành Trình Giành Chức Vô địch World Cup 1966 không chỉ là một chiến tích thể thao, mà còn là một phần di sản văn hóa, một câu chuyện về niềm tin, chiến thuật đột phá và những khoảnh khắc lịch sử mãi mãi được khắc ghi. Hãy cùng Cafe Thể Thao nhìn lại chặng đường không thể nào quên ấy, một hành trình mà đến giờ vẫn khiến bao thế hệ cổ động viên xứ sở sương mù thổn thức. Liệu đâu là bí quyết làm nên chiến thắng lịch sử trên sân nhà Wembley?
Bối cảnh lịch sử: Nước Anh đăng cai và áp lực ngàn cân
Năm 1966, nước Anh lần đầu tiên được trao vinh dự đăng cai Giải vô địch bóng đá thế giới. Không khí háo hức bao trùm khắp xứ sở sương mù, nhưng đi kèm với đó là một áp lực khổng lồ đặt lên vai thầy trò huấn luyện viên Alf Ramsey. Người Anh, những người tự nhận đã khai sinh ra môn thể thao vua, khao khát chức vô địch hơn bao giờ hết. Họ muốn chứng tỏ vị thế của mình trên bản đồ bóng đá thế giới, đặc biệt là khi giải đấu được tổ chức ngay tại quê nhà.
Trước thềm giải đấu, một sự cố hy hữu đã xảy ra làm tăng thêm phần kịch tính: chiếc cúp vàng Jules Rimet danh giá bị đánh cắp khi đang được trưng bày tại London. Cả nước Anh náo loạn, cảnh sát vào cuộc ráo riết. May mắn thay, chỉ vài ngày sau, chiếc cúp được tìm thấy bởi một chú chó tên là Pickles trong một bụi cây ở phía nam London. Vụ việc càng làm tăng sự chú ý và kỳ vọng vào giải đấu sắp diễn ra. Áp lực thành tích đè nặng lên vai các cầu thủ, nhưng cũng chính là động lực để họ làm nên lịch sử.
Sir Alf Ramsey: Kiến trúc sư trưởng và cuộc cách mạng chiến thuật
Nhắc đến thành công của ĐT Anh năm 1966, không thể không nhắc đến Sir Alf Ramsey – vị kiến trúc sư trưởng đằng sau chiến thắng. Ngay từ khi nhậm chức vào năm 1963, Ramsey đã mạnh dạn tuyên bố: “Chúng ta sẽ vô địch World Cup”. Lời tuyên bố bị nhiều người xem là ngạo mạn, nhưng nó thể hiện niềm tin sắt đá và tầm nhìn chiến lược của ông.
Ramsey không phải là người nói suông. Ông đã thực hiện một cuộc cách mạng về chiến thuật với sơ đồ được mệnh danh là “Wingless Wonders” (tạm dịch: Những kỳ quan không cánh). Khác với các đội bóng Anh truyền thống thường dựa vào tốc độ của các cầu thủ chạy cánh (wingers), Ramsey xây dựng một hệ thống 4-4-2 với hàng tiền vệ hình kim cương, tập trung kiểm soát khu trung tuyến và đề cao tính kỷ luật, sự linh hoạt và thể lực của các cầu thủ.
- Tuyến giữa cơ động: Alan Ball và Martin Peters hoạt động như những con thoi không biết mệt mỏi.
- Máy quét thép: Nobby Stiles đóng vai trò tiền vệ phòng ngự, một “máy quét” thực thụ trước hàng thủ.
- Nhạc trưởng: Bobby Charlton được giải phóng khỏi nhiệm vụ phòng ngự, chơi tự do phía sau hai tiền đạo, trở thành nguồn cảm hứng chính trong các đợt tấn công.
Chiến thuật này ban đầu gây nhiều tranh cãi, nhưng Ramsey kiên định với lựa chọn của mình. Ông tin rằng với đội hình này, Anh có thể khắc chế lối chơi của các đối thủ mạnh và phát huy tối đa điểm mạnh của các cầu thủ mình có. Thời gian đã chứng minh ông hoàn toàn đúng.
Huấn luyện viên Alf Ramsey đang chỉ đạo chiến thuật cho đội tuyển Anh trong một buổi tập trước World Cup 1966
“Đừng bao giờ thay đổi một đội hình chiến thắng,” Sir Alf Ramsey từng nói, thể hiện sự kiên định với hệ thống “Wingless Wonders” đã đưa Anh đến vinh quang.
Hành trình vòng bảng: Khởi đầu chậm chạp nhưng chắc chắn
Đội tuyển Anh và hành trình giành chức vô địch World Cup 1966 không khởi đầu một cách quá bùng nổ. Họ nằm ở bảng A cùng với Uruguay, Mexico và Pháp.
- Trận ra quân: Hòa không bàn thắng với Uruguay, một kết quả gây đôi chút thất vọng.
- Trận thứ hai: Thắng Mexico 2-0 nhờ các pha lập công của Bobby Charlton và Roger Hunt.
- Trận cuối vòng bảng: Đánh bại Pháp 2-0, Roger Hunt tiếp tục ghi bàn với một cú đúp.
Dù không quá thuyết phục trong tấn công, nhưng điểm sáng lớn nhất của Tam Sư ở vòng bảng là hàng phòng ngự cực kỳ chắc chắn dưới sự chỉ huy của đội trưởng Bobby Moore và sự xuất sắc của thủ thành Gordon Banks. Họ kết thúc vòng bảng với vị trí dẫn đầu, không để thủng lưới bàn nào – một nền tảng vững chắc cho các vòng đấu loại trực tiếp đầy cam go phía trước.
Vòng loại trực tiếp: Những trận cầu nghẹt thở và tranh cãi
Bước vào vòng knock-out, thử thách dành cho ĐT Anh ngày càng lớn hơn. Mỗi trận đấu đều là một cuộc chiến thực sự, đòi hỏi bản lĩnh và sự tập trung cao độ.
Tứ kết: Cuộc chiến nảy lửa với Argentina
Trận tứ kết gặp Argentina trên sân Wembley là một trong những trận đấu căng thẳng và xấu xí nhất lịch sử World Cup. Lối chơi rắn, đôi khi là thô bạo của các cầu thủ Argentina khiến trận đấu liên tục bị cắt vụn bởi các pha phạm lỗi. Đỉnh điểm là chiếc thẻ đỏ trực tiếp dành cho đội trưởng Antonio Rattin của Argentina sau một pha tranh cãi nảy lửa với trọng tài người Đức Rudolf Kreitlein. Rattin ban đầu từ chối rời sân, khiến trận đấu bị gián đoạn gần 10 phút.
Sau khi Rattin rời sân, Anh cuối cùng cũng có được bàn thắng duy nhất ở phút 78 do công của tiền đạo Geoff Hurst từ một pha đánh đầu chuẩn xác. Kết thúc trận đấu, HLV Alf Ramsey đã tức giận gọi các cầu thủ Argentina là “animals” (những con thú) và cấm các học trò đổi áo với đối thủ. Dù gây tranh cãi, chiến thắng này đã đưa Anh vào bán kết.
Bán kết: Đối đầu “Báo đen” Eusebio
Đối thủ của Anh ở bán kết là Bồ Đào Nha, đội bóng sở hữu siêu sao Eusebio – vua phá lưới của giải đấu. Đây được xem là thử thách lớn nhất cho hàng thủ Tam Sư từ đầu giải.
Trận đấu diễn ra hấp dẫn với màn tỏa sáng rực rỡ của Bobby Charlton. Ông ghi cả hai bàn thắng cho ĐT Anh, trong đó có một cú sút xa tuyệt đẹp. Nobby Stiles, với nhiệm vụ kèm chặt Eusebio, đã hoàn thành xuất sắc vai trò của mình, hạn chế tối đa sự nguy hiểm của “Báo đen”. Dù Eusebio gỡ lại một bàn từ chấm phạt đền ở cuối trận (bàn thua đầu tiên của Anh tại giải từ một tình huống bóng sống), chiến thắng 2-1 đã thuộc về đội chủ nhà. Cánh cửa trận chung kết World Cup lần đầu tiên trong lịch sử đã mở ra trước mắt ĐT Anh.
Bobby Charlton tung cú sút xa ghi bàn thắng quyết định vào lưới Bồ Đào Nha trong trận bán kết World Cup 1966 tại Wembley
Trận chung kết lịch sử: Wembley nổ tung và bàn thắng gây tranh cãi
Ngày 30 tháng 7 năm 1966, sân vận động Wembley huyền thoại chứng kiến trận chung kết lịch sử giữa đội chủ nhà Anh và đối thủ đầy duyên nợ Tây Đức. Hơn 96.000 khán giả có mặt trên sân và hàng triệu người theo dõi qua truyền hình đã được sống trong những giây phút kịch tính, căng thẳng và cuối cùng là vỡ òa trong niềm vui chiến thắng.
Tây Đức vươn lên dẫn trước từ sớm do công của Helmut Haller. Tuy nhiên, Geoff Hurst nhanh chóng gỡ hòa cho Anh bằng một pha đánh đầu. Martin Peters đưa Tam Sư vượt lên dẫn 2-1 ở phút 78, và tưởng chừng chiến thắng đã nằm chắc trong tay đội chủ nhà. Nhưng không, đúng vào phút 89, Wolfgang Weber ghi bàn gỡ hòa 2-2 cho Tây Đức, buộc trận đấu phải bước vào hiệp phụ.
Hiệp phụ chứng kiến một trong những khoảnh khắc gây tranh cãi bậc nhất lịch sử bóng đá thế giới. Phút 101, Geoff Hurst tung cú sút cực mạnh, bóng đập xà ngang dội xuống vạch vôi rồi bật ra ngoài. Sau một thoáng lưỡng lự và tham khảo ý kiến của trọng tài biên Tofiq Bahramov người Liên Xô, trọng tài chính người Thụy Sĩ Gottfried Dienst đã công nhận bàn thắng cho ĐT Anh trong sự phản đối quyết liệt của các cầu thủ Tây Đức. Cho đến tận ngày nay, việc bóng đã hoàn toàn qua vạch vôi hay chưa vẫn là chủ đề tranh luận không hồi kết. Dù vậy, tỷ số là 3-2 cho Anh.
Đúng vào những giây cuối cùng của hiệp phụ thứ hai, khi khán giả đã bắt đầu tràn xuống sân ăn mừng, Geoff Hurst hoàn tất cú hat-trick lịch sử bằng một cú sút sấm sét, ấn định chiến thắng 4-2. Tiếng còi mãn cuộc vang lên, Wembley nổ tung. Đội tuyển Anh và hành trình giành chức vô địch World Cup 1966 đã kết thúc có hậu.
Khoảnh khắc gây tranh cãi khi cú sút của Geoff Hurst đập xà ngang dội xuống vạch vôi trong trận chung kết World Cup 1966 Anh vs Tây Đức
Đội hình huyền thoại: Những người hùng làm nên lịch sử
Chiến thắng lịch sử không thể không nhắc đến những cá nhân xuất sắc trong đội hình Tam Sư năm đó:
- Gordon Banks: Thủ môn huyền thoại, bức tường thép trước khung thành.
- George Cohen & Ray Wilson: Cặp hậu vệ biên chắc chắn.
- Jack Charlton & Bobby Moore (đội trưởng): Bộ đôi trung vệ thép, Moore còn là biểu tượng về sự lịch lãm và tinh thần thủ lĩnh.
- Nobby Stiles: “Răng hô” nhưng là máy quét không phổi ở giữa sân.
- Alan Ball & Martin Peters: Những tiền vệ con thoi đa năng, lên công về thủ nhịp nhàng.
- Bobby Charlton: Nhạc trưởng, linh hồn trong lối chơi, chủ nhân Quả bóng Vàng châu Âu 1966.
- Geoff Hurst & Roger Hunt: Cặp tiền đạo sắc bén, Hurst đi vào lịch sử với cú hat-trick trong trận chung kết.
Họ không chỉ là một tập thể tài năng mà còn là một đội quân đoàn kết, kỷ luật, tuân thủ tuyệt đối chiến thuật của Sir Alf Ramsey. Họ đã cùng nhau viết nên trang sử vàng chói lọi nhất cho bóng đá Anh. Nhiều người hâm mộ vẫn tìm đọc các bài viết trên //gocnhinthethao.com để hiểu thêm về chiến thuật và các cầu thủ thời kỳ này.
Đội trưởng Bobby Moore nâng cao chiếc cúp vàng Jules Rimet trên vai đồng đội sau chiến thắng World Cup 1966 của đội tuyển Anh tại Wembley
Di sản của chức vô địch World Cup 1966
Chức vô địch World Cup 1966 không chỉ là danh hiệu lớn duy nhất của ĐT Anh cho đến nay, mà còn để lại một di sản sâu sắc. Nó khẳng định vị thế của bóng đá Anh, tạo ra một thế hệ vàng và trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các thế hệ cầu thủ và người hâm mộ sau này. Chiến thuật “Wingless Wonders” của Ramsey cũng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của bóng đá hiện đại.
Tuy nhiên, vinh quang năm 1966 cũng vô tình tạo ra một áp lực vô hình cho Tam Sư trong suốt hơn nửa thế kỷ qua. Người hâm mộ luôn mong chờ đội tuyển tái lập kỳ tích, nhưng hết lần này đến lần khác, giấc mơ vàng lại dang dở. Dẫu vậy, không ai có thể phủ nhận, Đội tuyển Anh và hành trình giành chức vô địch World Cup 1966 mãi mãi là niềm tự hào, là đỉnh cao chói lọi nhất trong lịch sử bóng đá xứ sở sương mù.
Đó là một câu chuyện về lòng quả cảm, về tài năng chiến thuật, về những khoảnh khắc điên rồ và cả những tranh cãi. Nhưng trên hết, đó là câu chuyện về một tập thể đã đoàn kết để mang về niềm vui vỡ òa cho cả một dân tộc. Bạn nghĩ sao về hành trình lịch sử này? Liệu ĐT Anh có thể một lần nữa chạm tay vào chiếc cúp vàng danh giá trong tương lai? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
